Hisse Setlerinde Fiyat Ve Değer Tanımları: Nominal fiyat – İhraç fiyatı – Piyasa fiyatı – Borsa fiyatı – Defter değeri – Tasfiye değeri – İşleyen teşebbüs değeri – Net aktif değeri – Alternatif gelir değeri – Gerçek değer – Fiyat/Kazanç Oranı – Piyasa Değeri/ Defter Değeri Oranı
1- Piyasa Kavramı ve Özellikleri Finansal Piyasalar
Piyasa, alıcı ile satıcıların karşılıklı iletişim içinde oldukları ve para-mal değişiminin gerçekleştiği yerdir. Yatırımcıların fiziki olarak veya elektronik ortamda bir araya gelip belli kurallar çerçevesinde alım satım yaptıkları diğer bir ifadeyle arz ve talebin karşılaşarak işleme dönüştüğü mekânlar olan Borsalar piyasa kavramına en uygun örnektir. F
Açık pozisyon varlıkların yükümlülükleri karşılayamadığı finansal durumlar için kullanılan ekonomik bir terimdir. Bir işletmenin döviz yükümlülüklerinin döviz varlıklarından daha büyük olması haline açık pozisyon denir.
Merkez bankacılığının en etkin para politikası araçlarından biri olan açık piyasa işlemleri, merkez bankaları tarafından likidite ve kısa vadeli faiz yönetimini düzenlemek için kullandıkları araçlardır. APİ olarak kısaltılır. Ülkemizde para arzını ve likiditeyi düzenlemek amacıyla açık piyasa işlemleri yapma yetkisi kanunla Türkiye Cumhuriyet Merkez Bankasına (TCMB) verilmiştir.
Piyasalar rekabet durumlarına göre tam rekabet piyasası ve eksik rekabet piyasaları olarak iki kısıma ayrılırlar.
Tam rekabet piyasası rekabet koşullarının tam olarak gerçekleştiği, alıcı ve satıcıların piyasavdenge fiyatı üzerinde hiçbir etkilerinin olmadığı piyasa türüdür. Fiyat piyasa şartlarına göre belirlenir. Bu nedenle üretici ve tüketicilerin fiyat üzerinde kontrolleri bulunmamaktadır. Tam rekabet piyasasının dört temel özelliği vardır.
Arbitraj (Arbitrage) Nedir?
Herhangi bir menkul kıymetin, dövizin veya malın eşanlı olarak bir piyasadan alınıp diğer bir piyasada satılarak (kıymetler birbiri ile değiştirilerek) kâr edilmesi işlemidir.
Başka bir deyişle arbitraj, risksiz kar elde etmek amacıyla, bir varlığın farklı piyasalardaki fiyatları arasındaki eşitsizlikten yararlanılarak, söz konusu varlığın daha düşük fiyatlandığı piyasadan satın alınıp daha yüksek fiyatlandığı piyasada eş zamanlı olarak satılması işlemidir.
İngilizce bearish market olarak adlandırılan, ayı piyasası kavramı bütün finansal piyasalar için (hisse senetleri, tahvil piyasası) sıkça kullanılan bir terimdir. Bu piyasa, genellikle piyasaların karamsar durumda olduğu, fiyatların uzun bir süre daha düşüş trendinde olacağı beklentisi olduğu durumlarda kullanılır.
Ayı piyasasının varlığından bahsedebilmek için bir zirveden % 20 oranında düşüş meydana gelmesi gerekmektedir. Böyle bir durumla karşılaşıldığı zaman,
Boğa piyasasında genel bir iyimserlik hakimdir. Bu piyasa talebin patlamasıyla borsada fiyatların tırmanışa geçtiği dönemi ifade eder.
Boğa piyasası (bullish market), piyasanın yükseliş trendinde olduğu yani fiyatların gelecekte iyimser bir ortamda seyredeceği ve yatırımcıların alıma geçeceği dönemdir. Bu piyasada yatırımcılar için genel amaç daha ucuza alıp daha pahalıya satmak ve iyi bir kar elde etmektir.
Daha önce ihraç edilmiş sermaye piyasası araçlarının işlem gördüğü piyasalardır. Bu piyasa, menkul kıymetlerin paraya çevrilmesini sağlayan piyasadır. Menkul kıymetler aracı kuruluşlar adına, yatırımcılar hesabına Borsa’da alınıp satılırlar.
Daha önce ilk satış işleminin gerçekleşmiş olduğu menkul kıymetin sahibi tarafından başka birine satılması ikincil piyasalarda gerçekleşir. Menkul kıymetin 1 den fazla satılması sürekli olarak ikincil piyasaların içinde olur.
Bu piyasa ilk ihraçların yapıldığı piyasadır.
Bir yatırım aracının örneğin bir menkul kıymetin ilk defa piyasaya sürülmesi (satılması) birincil piyasa işlemidir. Benzer şekilde, devlet iç borçlanma senetlerinin, T.C. Hazine Müsteşarlığı tarafından ihale yöntemi ile satımı da bir birincil piyasa işlemidir.